Χ.Φ.Λ. Μέρος Α.

Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Αυτός ο τόσο εκκεντρικός και φιλάσθενος άνθρωπος ήταν ένας από τους πιο ευρυμαθείς ανθρώπους της εποχής του (1880-1930, την περίοδο που παρατηρήθηκε ένας πρωτοφανής οργασμός δημιουργικότητας σχεδόν σε κάθε πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας: επιστήμες, τέχνες, πολιτική, ένας οργασμός που είχε ως αποτέλεσμα μια εκπληκτική ώθηση προς τα εμπρός της ανθρωπότητας, ένα άνευ προηγουμένου συλλογικό άλμα. Δυστυχώς όμως, η ανασχετική επίδραση των 2 παγκοσμίων πολέμων σε αυτή την ορμητική πορεία υπήρξε καταλυτική) ο οποίος παρ'όλο το μέτριο συγγραφικό του ταλέντο έφτασε στο σημείο να γράψει διηγήματα που αποτελούν αληθινά αριστουργήματα φαντασίας και τρόμου. Η επιτυχία του Λάβκραφτ συνίσταται στο ότι κατόρθωνε μέσα από τα διηγήματα του να μεταδώσει με πολύ παραστατικό τρόπο την ατμόσφαιρα άλλοτε του ονείρου, άλλοτε του τρόμου, άλλοτε του αλλόκοτου και του υπερφυσικού. Να σημειώσω εδώ ότι για να νιώσεις στο πετσί σου σε όλο τους το εύρος τις απόκοσμες διηγήσεις του Χ.Φ.Λ. επιβάλλεται να τον διαβάσεις στα αγγλικά. Αν όμως προτιμάς τα ελληνικά απόφυγε ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ τις μεταφράσεις του Κάκτου!!! Είναι απελπιστικά φρικτές!!! Τις καλύτερες μεταφραστικές δουλειές πάνω στο Λάβκραφτ τις έχει κάνει ο Γ.Μπαλάνος σίγουρα, κι από εκεί και πέρα και του Αιόλου κουτσά στραβά διαβάζονται.

Οι ιστορίες του Λάβκραφτ, εκ πρώτης όψεως και στα μάτια ενός "μέσου" αναγνώστη (ο οποίος αναγιγνώσκει απλά ένα βιβλίο για να περάσει η ώρα και δεν εμβαθύνει περισσότερο στα όποια νοήματα μπορεί να κρύβονται κάτω από την επιφάνεια) θα φανούν σαν "παραμυθάκια" και "ιστορίες τρόμου για μικρά παιδάκια".Ε, το πολύ πολύ κάποιος να εγκωμιάσει τη δυνατότητα του συγγραφέα να δημιουργεί αυτές τις ιδιαίτερες ατμόσφαιρες στις ιστορίες του και ίσως να παραδεχθεί ότι ένιωσε μια μικρή ανατριχίλα διαβάζοντας τις αργά το βράδυ. Όμως, αν μείνεις απλά εκεί είναι να σαν μην έχεις διαβάσει ποτέ Λάβκραφτ. Αν όμως επιχειρήσεις να καταδυθείς τρόπον τινά σε κάποιες λεπτομέρειες των έργων του, στο πως εκτυλίσσεται η πλοκή τους, στις περιγραφές τοπίων κι ανθρώπων, και είσαι και λίγο υποψιασμένος, ξέρεις και δυο πραγματάκια παραπάνω από τον "μέσο άνθρωπο" που έλεγα παραπάνω, αρχίζεις και διακρίνεις ένα ιδιαίτερο pattern. Ένας αόρατος σκελετός, μια ιδιότυπη συνδετική ουσία διαφαίνεται πίσω από το έργο του. Εγώ θα πω απλά ότι η κυρίαρχη πεποίθηση που προκύπτει φαίνεται να είναι η εξής: Η εξουσία που ο άνθρωπος νομίζει ότι έχει πάνω στη Γη είναι φαινομενική, είναι μια κολοσσιαία συλλογική αυταπάτη. Πανάρχαιες αλλά και σύγχρονες παραδόσεις και μυθολογίες κάνουν νύξεις για την ύπαρξη κάποιων κοσμικών ("Cosmos"=Σύμπαν, συμπαντικών) δυνάμεων και καταστάσεων, που είναι μάλλον αδύνατο να τις συλλάβει ο περιορισμένος ανθρώπινος νους στην ολότητά τους. Όταν αυτές οι Δυνάμεις εκδηλώνονται, ο άνθρωπος συνειδητοποιεί τη μικρότητα και την ασημαντότητα του. Επειδή όμως το σοκ παραείναι ισχυρό για το υπετροφικό εγώ του, προτιμά να υποκρίνεται ότι δεν υφίστανται καν τέτοιου τύπου καταστάσεις και να οχυρώνεται και να αυτοπεριχαρακώνεται πίσω από τα πανύψηλα και κατ'αυτόν ακλόνητα (κούνια που τον κούναγε!) τείχη του πολιτισμού του και της απόλυτης κυριαρχίας του "ορθού λόγου" ή του "Θεού", ανάλογα την περίσταση, που ο ίδιος φυσικά έχει δημιουργήσει.

(Βλέπετε όσο κι αν ισχυριζόμαστε ότι έχουμε συνειδητοποιήσει την ασημαντότητα μας σε σχέση με το αχανές Σύμπαν, η καθημερινή πρακτική μας φανερώνει ότι θεωρούμε τους εαυτούληδες μας, και κατ'επέκταση τον συλλογικό μας εαυτούλη, την ανθρωπότητα δηλαδή, το κέντρο αναφοράς των πάντων).

Δε θα επεκταθώ περισσότερο προς το παρόν. Θα συνεχίσω σε επόμενο post τα περί του έργου του Λάβκραφτ και κάποια συμπεράσματα που προσωπικά έχω εξάγει από το έργο του και κυρίως επαναλαμβάνω όχι τόσο από τα εμφανή στοιχεία, αλλά από αυτά που υπονοούνται. Αν καταφέρεις και διαβάσεις τον Λάβκραφτ ανάμεσα στις γραμμές, τότε αρχίζεις να βλέπεις τον κόσμο μας από μία διαφορετική οπτική γωνία και συνειδητοποιείς την ύπαρξη καταστάσεων που ενστικτωδώς και αταβιστικά το μυαλό σου σε πειθαναγκάζει να τα αγνοείς και να ενεργείς σαν να μην υπάρχουν!

Κλείνοντας απλά αυτό το post δύο μικρά κουιζάκια για τους γνωρίζοντες περί τον Λάβκραφτ:

1) Πως συνδέεται το έργο του εν λόγω συγγραφέα με τη διαφήμιση με τη μεγαλύτερη ίσως απήχηση κι αντίκτυπο στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης, την περίφημη πρόσφατη διαφήμιση της συνδρομητικής ψηφιακής τηλεόρασης που καθιέρωσε ως σλόγκαν στην ελληνική κοινωνία τη φράση: "Put the kots down slowlllyy!"?

2)Ποια η διασύνδεση μεταξύ του έργου του συγγραφέα και του ανεκπλήρωτου πόθου του μεγάλου νομπελίστα φυσικού και κορυφαίας προσωπικότητας της επιστήμης του 20ου αιώνα Ρίτσαρντ Φάϋνμαν?

Είμαι σίγουρος ότι το απόκοσμο χρώμα που έχει σήμερα ο αττικός ουρανός θα ενέπνεε τον Χάουαρντ να συγγράψει ένα από τα καλύτερα του "εφιαλτικά" αριστουργήματα...